Hoe mooi het huwelijk ook kan zijn, de mogelijkheid bestaat steeds dat het fout loopt. Vaak heb je samen een leven opgebouwd: je had toekomstplannen met je partner, hebt je gesetteld en een huis gekocht. Wat doe je met dat huis als je uit elkaar gaat?
Er zijn drie mogelijkheden om met je woning om te gaan na een scheiding. Heb jij of je partner een zaak in de woning? Willen je kids in het vertrouwde huis blijven wonen of heeft een van jullie geen job? Dat zijn allemaal redenen om je woning in onverdeeldheid te laten en samen eigenaar te blijven. Wil jij of je partner zelf in het huis blijven wonen, dan kun je je partner uitkopen. Wilt geen van beide het huis behouden? Dan kan je samen beslissen om de woning te verkopen.
Huis samen verkopen na de scheiding
Als je een volledig nieuwe start wilt, kan je samen met je (ex-)partner beslissen om het huis te verkopen. Het maakt niet uit of je dit tijdens of na de scheiding doet. De eerste stap om hierbij te ondernemen, is een schatting van de woning laten maken. Omdat de markt continu in beweging is, is de kans groot dat jouw woning doorheen de tijd meer waard is geworden. Deze schatting bepaalt vervolgens de verkoopprijs.
Nadat alle kosten van deze prijs afgetrokken zijn – denk maar aan de rest van de hypothecaire lening die je moet terugbetalen, de kosten om deze lening te ontdoen en een eventueel commissieloon van de makelaar – kan de opbrengst van de woning tussen jullie beide verdeeld worden.
Hebben zowel jij als je partner een persoonlijke inbreng gedaan of was er een ongelijke verdeling bij de aankoop? Ga dan zeker na in de verkoopakte of het huwelijkscontract wat de exacte verdeling was. Je hebt het recht om terug te krijgen wat jij er destijds hebt ingestoken. Daarbij is het wel belangrijk dat je dit kan aantonen, om misverstanden te voorkomen. Komen jullie samen tot een overeenkomst over de verdeling zonder rekening te houden met de wettelijke bepalingen? Dan kan dat natuurlijk ook. Jullie beslissen samen wat wenselijk is.
Partner na de scheiding uitkopen
Wil je partner of jij zelf graag in de woning blijven? Dan kan je jouw partner uitkopen. Ook hier is het belangrijk om eerst na te gaan wat de huidige waarde van de woning is, daarop is de uitkoopsom gebaseerd. Je kan een schatting laten maken bij een schatter of bij de notaris. Eens de waarde en dus de verkoopprijs is vastgesteld, kan je het resterende saldo van de hypothecaire lening eraf trekken. Zorg dat je ook hier weet wat je eigen inbreng was en dit kan aantonen – dit neem je mee in de berekening van de uitkoopsom.
Houd er rekening mee dat je als overnemer niet alleen het huis overneemt, er komt heel wat meer bij kijken. De overnemer neemt de hypotheek over van de partner: die moet de overnemer dan zelf afbetalen, samen met de uitkoopsom. Het is mogelijk dat de overnemer hiervoor een extra lening moet afsluiten, om zowel de hypothecaire lening als de uitkoopsom te kunnen bekostigen. Bekijk hiervoor samen met de bank de mogelijkheden, het is natuurlijk niet de bedoeling dat de overnemer dit financieel niet kan dragen. Is het haalbaar om de lening erbij te nemen? Dan komen er nog registratierechten bij, ook wel de verdeeltaks of ‘miserietaks’ genoemd. Voor wettelijk samenwonenden of gehuwden bedraagt deze taks 1% – feitelijk samenwonenden betalen 2,5%.
Als de overnemer de extra lening niet kan dragen, zal de woning alsnog verkocht moeten worden of kan je samen beslissen om de woning in verdeeldheid te houden.
Woning in onverdeeldheid laten
Wanneer jij of je partner een zaak in de woning heeft, een van beide de uitkoop niet kan bekostigen of als de kids het liefst in het vertrouwde huis blijven wonen, kan je de woning in onverdeeldheid laten. Hierbij blijven beide (ex-)partners eigenaar van de woning en betalen ze samen de doorlopende kosten – ofwel de eigenaarslasten – zoals de hypotheek, het onderhoud en de belastingen, ongeacht wie in het huis blijft wonen. Daarnaast blijven ze allebei aansprakelijk bij de bank. Gebruikslasten daarentegen worden alleen betaald door degene die er effectief blijft wonen.
Wettelijk kan je een woning tot vijf jaar in onverdeeldheid houden. Dit kan opgeheven worden door een einddoel te stellen, bijvoorbeeld ‘tot wanneer de kinderen uit huis gaan’. Dan kies je er in onderling overleg voor om de maximumtermijn van vijf jaar te overschrijden. Is er geen specifiek einddoel, dan kan je een opzegmogelijkheid vastleggen. Officieel is het niet verplicht om dit in een notariële akte vast te leggen maar het kan wel wenselijk zijn. Zo zijn er duidelijke afspraken en kan je eventuele toekomstige discussies vermijden.